Sterrenkunde als hobby

Er zijn maar weinig hobby’s die zo veelzijdig zijn als sterrenkunde: heerlijk in het donker genieten van de sterrenhemel terwijl de rest van de stad naar de tv kijkt, je kan je verdiepen in wetenschappelijke materie of helemaal los gaan met astrofotografie.

Net als met elke hobby, kan je het zo gek en duur maken als je zelf wilt.
Om met sterrenkunde te beginnen heb je geen telescoop nodig. Wij mensen zijn uitgerust met twee ogen en dat is een goede start om de hemel mee te verkennen.

Helaas zijn die twee ogen in een licht vervuilde stad niet voldoende meer om stappen te maken met de hobby en dan is een hulpmiddel wel handig.
Nee, die telescoop heb je nog steeds niet nodig 🙂

Verrekijker?

Een verrekijker is een goeie start.
Op Marktplaats zijn goede tweedehandse verrekijkers te vinden. Zoek eens naar een 7×50 verrekijker.
De objectieven (de grote lenzen) zijn 50mm in doorsnee en vergroten elk 7 keer.
Dit is ruim voldoende om de diepte in te duiken.
Haal je neus niet op voor een verrekijker. Ervaren amateur astronomen gebruiken hun verrekijkers regelmatig.
Je hebt namelijk een veel groter beeldveld dan een telescoop waar je maar een heel klein stukje van de hemel kan zien. Ideaal om bijvoorbeeld kometen mee te vinden. Ook is zo’n verrekijker erg gemakkelijk mee te nemen op vakantie.

Navigeren kun je leren

Om je weg te kunnen vinden aan de sterrenhemel heb je een kaart nodig.

Echte beginners raad ik een planisfeer aan. Dit is een ronde kaart die je op elk moment van de dag de posities van de sterren aan sterrenhemel laat zien.
Erg handig om te vergelijken met wat je daadwerkelijk aan de hemel ziet en ook makkelijk mee te nemen op vakantie.
Met een planisfeer leer je op een makkelijke manier de sterrenbeelden kennen.


Wat ik zelf regelmatig gebruik is de Sky & Telescope Pocket Sky Atlas. Voor een beginner niet echt aan te raden maar als je je redelijk vertrouwd voelt met de sterrenhemel is het een goede aankoop. Ook voor later.

Smartphone apps

Uiteraard zijn er genoeg apps voor de smartphone verkrijgbaar die je hiermee kunnen helpen. Goede apps zijn Star Walk en Sky Safari.
Beide apps zijn beschikbaar voor iPhone en Android smartphones.

Voor PC’s (Windows en Linux) en Apple Macs is er het programma Stellarium.
Stellarium is gratis te downloaden en wordt veel gebruikt door amateur astronomen. Zowel door beginners als ervaren amateurs.

Toch die telescoop

Mocht je uiteindelijk toch de stap gaan nemen om een echte telescoop te gaan kopen, denk er eens over na wat je wil gaan waarnemen maar ook wat je verwacht te zien. Op internet komen regelmatig die supermooie kleurrijke foto’s van de Hubble Space Telescope voorbij. Dát allemaal ga je dus niet zien door een telescoop.
Wat je wel gaat zien zijn grijze vlekjes en plukjes.
Maar… dit is licht dat misschien wel duizenden jaren geleden is uitgestraald en dat vang jij op met jouw telescoop. En dat is toch best wel gaaf!

De Cat’s Eye Nebula. Links een Hubble foto en rechts een schets gemaakt door een telescoop (gebruiker Cloudbuster op Astroforum.nl). Stel je verwachtingspatroon dus ietsjes bij.

De telescoopjes die je bij de speelgoedwinkel kan kopen zijn zonde van het geld: waardeloze troep met plastic lenzen die onscherp beeld geven.

Astrofotografie

Misschien wil je in de toekomst aan astrofotografie gaan doen en hierbij is de keuze van een geschikte telescoop best wel belangrijk. Wat regelmatig vergeten wordt is de montering (het statief) waar de telescoop op gemonteerd wordt. Deze moet voor astrofotografie veel gewicht kunnen hebben en mag niet al te veel trillen. Een beetje goede, stabiele montering kan behoorlijk prijzig zijn.
Ook is het maken van een goede astrofoto niet even snel gemaakt. Het geheim zit hem ook in het goed kennen en weten te bedienen van de foto apparatuur en software op je computer. Daar gaat ook flink wat tijd in zitten.
Daarnaast is lichtvervuiling in en rond een stad voor een astrofotograaf ook een vloek. Gelukkig zijn er filters die je kan gebruiken die de lichtfrequenties van de straatverlichting er uit kunnen filteren. Zo’n filter is helaas geen tovermiddel. Je filtert hiermee ook stukjes detail van het object dat je fotografeert weg.